گونه شناسی رویکرد اعضای ثابت شورای امنیت نسبت به هژمونی ایالات متحده آمریکا (2012 - 1990 ) و تحولات ناشی از آن

آن چرا که پس از فروپاشی شوروی و تغییر در سیستم بین المللی شاهد هستیم ، دگرگونی های کیفی وسیعی است که از دوران جنگ های ناپلئونی تا کنون بی سابقه بوده است . در بطن این تحولات بنیادی، هژمونی آمریکا به وضوح قابل لمس و رویت می باشد، که این خود تا حدود زیادی بازگوگر این واقعیت می باشد که چرا می بایستی با نگاهی متفاوت و معیارهای متمایز به ارزیابی مفاهیم تئوریک و مبانی عملکردی آمریکا در صحنه جهانی نشست. با در هم فروریزی سیستم سیاسی مستقر در وسیعترین جغرافیای گیتی و تکه شدن عرضی این جغرافیا ما شاهد شکل گرفتن تصویری نوین از تعاملات جهانی و همینطور دگرگونی بسیاری از معادلات بین المللی نیز هستیم . با پایان جنگ سرد و تغییر در سیستم بین المللی قدرتهای بزرگ در جستجوی تعریف مجدد سیاست هایشان در رابطه با آمریکا می باشند . از آنجا که سیاستها و رویکردهای قدرت های بزرگ در نظام بین الملل مهم بوده و نظام بین الملل را تحت تاثیر قرار می دهد . بنابراین در تحقیق حاضر سعی شده است گونه شناسی رویکرد اعضای ثابت شورای امنیت نسبت به هژمونی ایالات متحده آمریکا ( 2012-1990) و تحولات ناشی از آن مورد بررسی قرار گیرد . دراینجا برای روشن شدن بیشتر مطلب به معنا و مفهوم هژمونی اشاره می کنیم . هژمونی به این معنا است که سلسله مراتب وجود ندارد . هژمونی هنگامی شکل می گیرد که یک کشور در تمامی مقوله های سیاسی ، اقتصادی ، فرهنگی و نظامی در شرایطی است که در سطحی بسیار متفاوت تر از دیگر قدرتها قرار دارد ، هژمونی تنها زمانی شکل می گیرد که رقابت ارزشی و یا به عبارتی تضاد ایدئولوژیک بین قدرت های برتر نظام وجود ندارد . و یک کشور در رابطه با تمامی مقوله های قدرت از یک تمایز کیفی و کمی برخوردار است . کشوری در موقعیت هژمونی قرار میگیرد که زیربنای مستقر در آن کشور مشروعیت جهانی می یابد . این بدان معنا است که ساختار اقتصادی حاکم در آن کشور در تمامی جهان مطلوب پذیرفته می شود و هیچ سیستم اقتصادی دیگر آنرا به چالش جدی نمی گیرد . در کنار این تمایز باید آگاه بود که هژمون کشوری است که روبنای حاکم در آن کشور نیز از مقبولیت و مشروعیت جهانی برخوردار است . ارزشهای سیاسی و فرهنگی کشور هژمون در جهان بارقابت جدی روبه رو نیست و مفاهیم سیاسی و الگوهای ارزشی آن کشور در جهان مطلوبیت همه گیر می یابد . آمریکا یک کشور هژمون است چرا که سرمایه داری – زیربنا و لیبرالیسم – روبنا – امروزی در سرتاسر جهان به شکل های گوناگون چه ضمنی و چه صریح الگوبرداری می شوند . هژمونی منطقه ای نیست بلکه جهانی است و هژمونی منطقه ای نداریم و تنها این واژه برای آمریکا استفاده می شود . از این رو باتوجه به اینکه سیاست خارجی قدرت های بزرگ از ابعاد مختلفی برخوردار می باشد ، زیرا این قدرت ها صحنه گردانان اصلی سیاست بین الملل می باشند و بیشترین تاثیرات را براین صحنه می گذارند و همینطور رویکردهایشان پیوسته در سیاست بین الملل تاثیر گذار است. بنابراین در پاسخ به سوال اصلی پژوهش که چه رویکردهایی از سوی اعضای ثابت شورای امنیت نسبت به نقش هژمونیک ایالات متحده آمریکا وجود دارد ؟ فرضیه این گونه است که دو رویکرد شاخص را می شود شناسایی کرد ، تقابل و تعامل (روسیه و چین) و همکاری و همگرایی ( انگلیس و فرانسه ). شناخت این رویکردها و سیاستها برای بازیگران میان پایه نیز حائز اهمیت است . بر این مبنا شناخت رویکرد این کشورها برای بازیگر میان پایه ای چون جمهوری اسلامی ایران نیز ضرورت دارد .